लक्ष्मीपूजन हा दिवाळीच्या सणातील सर्वात पवित्र आणि आनंददायी दिवस मानला जातो. या दिवशी घराघरात माता लक्ष्मी, भगवान विष्णू आणि गणपतीची पूजा केली जाते. असा समज आहे की लक्ष्मी पूजनाच्या दिवशी देवी लक्ष्मी पृथ्वीवर येऊन भक्तांच्या घरात धन, समृद्धी आणि सौख्याचा वर्षाव करते.
लोक या दिवशी आपले घर स्वच्छ ठेवतात, दिवे लावतात, फटाके फोडतात आणि पूजा करून देवीचे स्वागत करतात. Lakshmi pujan in marathi म्हणजे या दिवशी धनलाभ, शुभत्व आणि आध्यात्मिक उन्नतीची प्रार्थना केली जाते. ही पूजा फक्त धार्मिक नसून ती घरातील सकारात्मकता आणि ऐक्याचे प्रतीकही आहे.
Lakshmi Pujan In Marathi
जाणून घेऊया लक्ष्मी पूजन वेळ आणि विधी माहिती:
| lakshmi pujan date 2025 | २१ ऑक्टोबर २०२५ |
| lakshmi pujan time (शुभ मुहूर्त) | सायंकाळी ६:१० ते ८:४० |
| प्रदोष काल | सूर्यास्तानंतर सुमारे २ तास २४ मिनिटांचा काळ |
| महत्वाचे गुण | घरात समृद्धी, शांती, प्रकाश, देवींची कृपा |
| विधी | स्वच्छता → मूर्ती स्थापना → स्नान → पूजा सामग्री → मंत्र जप → आरती → प्रसाद |
लक्ष्मीपूजन का करतात?
लक्ष्मी पूजन करण्याची परंपरा अनेक आख्यायिका आणि शास्त्र ग्रंथांमध्ये आढळते:
- श्रीलक्ष्मी या प्रकाश, समृद्धी आणि मंगलतेच्या देवता आहेत. त्या सकाळच्या प्रकाशात आणि दिव्यांच्या तेजात वास करतात.
- घरात दिव्यांचा उजेड, स्वच्छता आणि पवित्र वातावरण निर्माण झाल्यावर देवी लक्ष्मी त्या घरात प्रवेश करतात असे शास्त्रात म्हटले आहे.
- अश्विन कृष्ण पक्षाच्या अमावास्येच्या दिवशी माता लक्ष्मी पृथ्वीवर अवतरतात आणि ज्या घरात स्वच्छता, प्रकाश आणि भक्तिभाव असतो, त्या घरातच त्या स्थायिक होतात.
- दिवाळीच्या दिवशी लक्ष्मी पूजन करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.
- व्यापारी, गृहस्थ आणि प्रत्येक भक्त या दिवशी पूजन करून देवीकडून धन, समृद्धी आणि सौभाग्य मिळावे अशी मनोभावे प्रार्थना करतात.
लक्ष्मी पूजनाचे महत्व
लक्ष्मीपूजन हा दिवाळी सणातील सर्वात प्रमुख आणि शुभ दिवस मानला जातो. या दिवशी केलेली पूजा केवळ धार्मिक विधी नसून ती अध्यात्मिक, सामाजिक आणि आर्थिक दृष्टिकोनातूनही अत्यंत महत्त्वाची आहे.
चला तर मग जाणून घेऊया लक्ष्मी पूजनाचे महत्व:
- धन आणि समृद्धीचे प्रतीक: लक्ष्मीदेवी ही धन, संपत्ती आणि वैभवाची देवी मानली जाते. त्यामुळे लक्ष्मीपूजन केल्याने घरात आर्थिक स्थैर्य, भरभराट आणि समृद्धी प्राप्त होते असा विश्वास आहे.
- घरातील सकारात्मक उर्जा वाढवते: लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी घराची स्वच्छता, दिवे आणि फुलांनी सजावट केली जाते. यामुळे घरात आनंदी, मंगल आणि सकारात्मक उर्जा निर्माण होते.
- कुटुंबात ऐक्य आणि आनंद टिकवते: या दिवशी संपूर्ण कुटुंब एकत्र येऊन पूजा करतात. त्यामुळे प्रेम, एकता आणि स्नेह वाढतो. हे कुटुंबीय बंध अधिक दृढ करते.
- व्यवसायात प्रगती व यश मिळते: व्यापारी वर्ग या दिवशी विशेष लक्ष्मीपूजन करतो. कारण या पूजेने व्यवसायात प्रगती, नफा आणि शुभ संधी वाढतात असा दृढ विश्वास आहे.
- अंधकारावर प्रकाशाचा विजय: लक्ष्मीपूजन दिवाळीच्या अमावास्येला केले जाते. दिवे लावून देवीचे स्वागत केले जाते, जे अंधारावर प्रकाशाचा आणि अज्ञानावर ज्ञानाचा विजय दर्शवते.
- धर्म आणि संस्कृतीचे पालन: लक्ष्मीपूजन हे आपल्या भारतीय संस्कृतीचे एक महत्त्वपूर्ण अंग आहे. हे पूजन आपल्याला परंपरेची जपणूक आणि धर्मनिष्ठा शिकवते.
- भक्ती आणि श्रद्धेचा उत्सव: लक्ष्मीपूजन म्हणजे केवळ पूजा नव्हे, तर देवीवरील श्रद्धेचा आणि भक्तीभावाचा उत्सव आहे. यामुळे मनात आनंद, समाधान आणि आत्मविश्वास निर्माण होतो.
- संपूर्ण जीवनात शुभत्व आणते: लक्ष्मीपूजन केल्याने केवळ धनलाभच होत नाही, तर आरोग्य, सौख्य, समाधान आणि यश प्राप्त होते. देवी लक्ष्मीची कृपा सर्वांगीण विकास आणि शुभत्व घेऊन येते.
लक्ष्मी पूजनाची तारीख | Lakshmi Pujan Date
लक्ष्मीपूजनाची तारीख दिवाळीच्या दिवशी, म्हणजे अश्विन कृष्ण अमावास्येच्या दिवशी ठरविली जाते.
२०२५ मध्ये लक्ष्मीपूजनाची तारीख
| वर्ष | २०२५ |
| अमावास्या तिथीची सुरुवात | २० ऑक्टोबर २०२५, दुपारी ३:४४ |
| अमावास्या तिथीची समाप्ती | २१ ऑक्टोबर २०२५, सायंकाळी ५:५४ |
| लक्ष्मीपूजनाची तारीख | २१ ऑक्टोबर २०२५ |
लक्ष्मीपूजनाची योग्य वेळ | Lakshmi Pujan Time
पवित्र पूजा करण्यासाठी केवळ तारीख पुरेशी नसते, ती वेळही अत्यंत महत्त्वाची असते. खाली त्याबाबत अधिक माहिती दिली आहे:
प्रदोष काल आणि स्थिर लग्न
- दिवाळी निमित्त, सूर्यास्तानंतर सुरु होणारा काळ प्रदोष काल (Pradosh Kaal) हा लक्ष्मीपूजनासाठी मर्यादित आणि शुभ काळ मानला जातो.
- प्रदोष काल चालेल, इतके सोपे नाही – त्या काळात स्थिर लग्न (Sthir Lagna) आवश्यक आहे. स्थिर लग्न नावाचे योग जिच्या स्थापनेत होते, तिथे देवी लक्ष्मी दीर्घकाळ वास्तव्य करतात.
- शास्त्रग्रंथ तसेच पंचांग ते म्हणतात की प्रदोष कालात पूजा करणे केवळ महादेव पूजेकरिता योग्य आहे, पण लक्ष्मीपूजन करण्यासाठी प्रदोषाच्या नंतरचा स्थिर मुहूर्त निवडावा.
लक्ष्मीपूजनाची विधी
खाली लक्ष्मीपूजनाची विधि दिली आहे:
- घर स्वच्छ करा – पूजा कक्ष, देवस्थान स्वच्छ करा.
- मंडप तयार करा – पाट किंवा चौकटा लावा, त्यावर लाल किंवा पिवळे कापड टाका.
- लक्ष्मीची मूर्ती किंवा चित्र – स्वच्छ करून स्थानावर ठेवा.
- स्नान व क्लीनिंग – मूर्तीला जलाने (शुद्ध पाणी) स्नान घाला.
- अशोक, पान, पुष्प अर्पण – कमळ, गुलाब इत्यादी पवित्र पुष्प अर्पण करा.
- दीप, धूप, कुंकू, चंदन, अक्षता – दिवा लावा, धूप द्या, चंदन व कुंकू अर्पण करा.
- नैवेद्य (भोग) – नैवेद्य म्हणून फळ, मिठाई, तांदूळ इत्यादी देवता अर्पण करा.
- मंत्र जप आणि आरती – लक्ष्मीमंत्र जपा, आरती करा.
- प्रसाद वाटप – उपस्थित लोकांना प्रसाद द्या.
- दिवे लावणे – घराच्या प्रत्येक कोपऱ्यात दिवे लावणे (दीपोत्सव) हे देवीचे स्वागत समजले जाते.
लक्ष्मीपूजन करताना काही टिप्स
- पूजा करताना श्रद्धेने आणि मनोगताने करणे आवश्यक आहे.
- परिसर नेहमी स्वच्छ ठेवा – कारण अशा वातावरणात लक्ष्मी देवी वास करतात.
- दिव्यांचा प्रकाश जास्तीत जास्त ठेवा – दिवे, मोतीदीप, इत्यादी.
- शक्य असल्यास एकाच दिवशी संध्याकाळ व काही वेळ प्रातः किंवा मध्यान्ह काही वेळेत पूजनाच्या तयारीसाठी वेळ द्या.
- दूर्वा, नारळ, अक्षता, कोळशाचे छोटे तुकडे किंवा कोळसा उपयोगी ठरतील.
निष्कर्ष
लक्ष्मीपूजन हे दिवाळीच्या सणाचा अत्यंत महत्वाचा भाग आहे. Lakshmi pujan in marathi या विषयावर वरील माहिती आपल्याला मदत करेल की आपण पूजा कधी (lakshmi pujan date) आणि कोणत्या वेळेला (lakshmi pujan time) करावी.
सणाच्या या दिवसाला, आपण मनभर श्रद्धा, भक्ती आणि पवित्रतेने पूजा करु या. देवी लक्ष्मी आपल्या घरात सदैव वासो, सुख-समृद्धीचा प्रकाश निखारो – हीच मनापासून इच्छा.
अजून लेख वाचा
FAQ’s
लक्ष्मीपूजनासाठी कोणते देवतेचे चित्र किंवा मूर्ती ठेवावी?
लक्ष्मीपूजनासाठी माता लक्ष्मी, भगवान विष्णू आणि श्री गणेश यांच्या मूर्ती किंवा चित्रांचा समावेश करावा. लक्ष्मीदेवीची पद्मासन मुद्रा असलेली मूर्ती सर्वाधिक शुभ मानली जाते.
लक्ष्मीपूजनासाठी कोणते रंग शुभ मानले जातात?
लक्ष्मीपूजनाच्या वेळी लाल, पिवळा किंवा सोनेरी रंगाचे वस्त्र धारण करणे अत्यंत शुभ मानले जाते. हे रंग समृद्धी, उत्साह आणि मंगलतेचे प्रतीक आहेत.
लक्ष्मीपूजनाच्या वेळी कोणते मंत्र जपावे?
सामान्यतः “ॐ श्रीं ह्रीं क्लीं महालक्ष्म्यै नमः” हा मंत्र सर्वात प्रभावी मानला जातो. तसेच लक्ष्मी स्तोत्र, श्रीसूक्त, कनकधारा स्तोत्र यांचे पठणही शुभ ठरते.
लक्ष्मीपूजनासाठी कोणते नैवेद्य अर्पण करावे?
लक्ष्मीदेवीला खीर, लाडू, फळे, तांदूळ, मिठाई आणि सुपारी अर्पण करणे शुभ मानले जाते. शक्य असल्यास कमळफुलासह सुवर्ण धान्यही ठेवावे.
लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी नवे पैसे किंवा वस्तू खरेदी करावी का?
होय, या दिवशी नवीन वस्तू, सोनं, चांदी, किंवा लेखनसामग्री खरेदी करणे शुभ मानले जाते. हे लक्ष्मीदेवीच्या आगमनाचे आणि नव्या सुरुवातीचे प्रतीक आहे.
लक्ष्मीपूजन घरात न करता ऑफिस किंवा दुकानात करता येते का?
लक्ष्मीपूजन घर, ऑफिस, दुकान किंवा व्यवसायाच्या ठिकाणी करता येते. व्यापारी वर्ग विशेषतः आपल्या दुकानात लक्ष्मीपूजन करून देवीकडून व्यवसाय वृद्धीची प्रार्थना करतो.