मायक्रोप्रोसेसर म्हणजे काय तर मित्रानो मायक्रोप्रोसेसर हा संगणक आर्किटेक्चरचा एक महत्त्वाचा भाग आहे ज्याशिवाय आपण आपल्या संगणकावर काहीही करू शकणार नाही. मायक्रोप्रोसेसर हे संगणकाचे central unit आहे जे arithmetic आणि analytics operation करते ज्यामध्ये सामान्यतः संख्या जोडणे, संख्या वजा करणे, संख्या एका फील्डमधून दुसर्‍या फील्डमध्ये हलवणे आणि दोन संख्यांची तुलना करणे समाविष्ट असते. हे प्रोसेसर, सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट किंवा लॉजिक चिप म्हणून ओळखले जाते.
मायक्रोप्रोसेसरमध्ये अनेक घटक असतात जसे की ट्रान्झिस्टर, रजिस्टर आणि डायोड जे कार्य करण्यासाठी एकत्र येतात. technology च्या विकासासह चिप क्षमता अधिक complex झाल्या आहेत. कामगिरी चांगली झाली आहे आणि वेग वेगवान झाला आहे. तर या लेखात तुम्हाला Microprocessor म्हणजे काय हे कळेल, म्हणून हा लेख काळजीपूर्वक वाचा. Microprocessor चे कार्य काय आहे? आणि Microprocessor चे प्रकार काय आहेत? हे देखील या लेखात in detail समजेल.
Microprocessor म्हणजे काय | What Is Microprocessor In Marathi
Microprocessor असलेल्या डिजिटल संगणकाला जो CPU म्हणून कार्य करतो त्याला मायक्रो कॉम्प्युटर म्हणतात. हे एक प्रोग्राम करण्यायोग्य, Multi-purpose, clock-driven, register-based इलेक्ट्रॉनिक device आहे जे मेमरी स्टोरेज devices वरून बायनरी सूचना वाचते, बायनरी डेटा इनपुट म्हणून स्वीकारते आणि त्या सूचनांनुसार डेटावर प्रक्रिया करते आणि आउटपुट म्हणून Result प्रदान करते.
मायक्रोप्रोसेसरमध्ये ALU, कंट्रोल युनिट आणि Register-Array असतात. जेथे ALU इनपुट उपकरण किंवा मेमरीमधून प्राप्त झालेल्या डेटावर arithmetic आणि logical operations करते. कंट्रोल युनिट संगणकाच्या आत सूचना आणि डेटाचा प्रवाह नियंत्रित करते.
मायक्रोप्रोसेसर चे Generation | Generation Of Microprocessor In Marathi
पहिली पिढी(4-bit माइक्रोप्रोसेसर): इंटेल कॉर्पोरेशनने 1971-1972 मध्ये पहिल्या पिढीतील मायक्रोप्रोसेसर सादर केले. त्याला Intel 4004 असे नाव देण्यात आले कारण तो 4-bit प्रोसेसर होता. हा Single chip आधारित प्रोसेसर होता. हे साधे arithmetic आणि logical operations जसे की बेरीज, वजाबाकी, बुलियन AND , बुलियन operations करू शकते.
दुसरी पिढी(8-Bit माइक्रोप्रोसेसर): इंटेलने 1973 मध्ये दुसऱ्या पिढीचे मायक्रोप्रोसेसर पुन्हा सादर केले. हा पहिला 8-bit मायक्रोप्रोसेसर होता जो 8-bit शब्दांवर arithmetic आणि logical operations करू शकतो. हे इंटेल 8008 होते आणि दुसरे advanced version इंटेल 8088 होते.
तिसरी पिढी(16-bit माइक्रोप्रोसेसर): 1978 मध्ये सादर करण्यात आलेल्या मायक्रोप्रोसेसरची तिसरी पिढी इंटेलच्या 8086, झिलॉग Z800 आणि 80286 द्वारे प्रस्तुत केली गेली, जे 16-bit प्रोसेसर होते ज्यात मिनी कॉम्प्युटर सारखी कार्यक्षमता होती.
चौथी पिढी(32-bit माइक्रोप्रोसेसर): बर्याच वेगवेगळ्या कंपन्यांनी 32-bit मायक्रोप्रोसेसर सादर केले, परंतु सर्वात लोकप्रिय इंटेल 80386 आहे.
पाचवी पिढी(64-bit माइक्रोप्रोसेसर): १९९५ पासून आत्तापर्यंत आपण पाचव्या पिढीत आहोत. 80856 नंतर, इंटेल पेंटियम प्रोसेसर नावाचा नवीन प्रोसेसर घेऊन आला, त्यानंतर पेंटियम प्रो सीपीयू आला, जो एकाच सिस्टममधील अनेक CPU ला मल्टीप्रोसेसिंग साध्य करण्यास अनुमती देतो.
Microprocessor चे कार्य काय आहे | What Is The Function Of Microprocessor In Marathi
मायक्रोप्रोसेसर तीन टप्प्यांत काम करतो –
- Fetch : – प्रोसेसर Instructions जेथून आणतो त्या स्टोरेजमध्ये ठेवल्या जातात.
- Decode :- त्यानंतर ते task नेमण्यासाठी सूचना डीकोड करते. या दरम्यान, arithmetic आणि logical unit temporary डेटा नोंदणी करण्याचे काम देखील करतात.
- Execute करा : – सूचना task Execution मधून जातात आणि बायनरी स्वरूपात आउटपुट पोर्टवर पोहोचतात.
मायक्रोप्रोसेसरची वैशिष्ट्ये काय आहेत | What Is The Features Of Microprocessor In Marathi
- त्याची किंमत कमी आहे कारण ती Integrated Circuit Technology चा वापर करते ज्यामुळे संगणक प्रणालीची एकूण किंमत कमी होते.
- हे कमी उष्णता निर्माण करते कारण Semiconductor Vaccum Tube उपकरणांपेक्षा कमी उष्णता उत्सर्जित करतात.
- प्रगत तंत्रज्ञानामुळे, मायक्रोप्रोसेसरचा वेग खूप वेगवान आहे, जो प्रत्येक सेकंदाला लाखो सूचना कार्यान्वित करतो.
- Metal Oxide Semiconductor तंत्रज्ञानामुळे ते कमी वीज वापरते.
- त्याचा लहान आकार आणि कमी वीज वापर यामुळे ते Portable देखील होते.
- कमी footprint मुळे ते आकाराने लहान आहे परंतु मोठ्या उपायांवर एकीकरण तंत्रज्ञान आहे.
- त्याचे स्वरूप versatile आहे कारण ते अनेक अनुप्रयोगांसाठी वापरण्यायोग्य आहे.
- मायक्रोप्रोसेसरचा Failure दर खूपच कमी आहे आणि तो संगणक प्रणालीसाठी विश्वसनीय आहे.
Microprocessor चे प्रकार काय आहेत | What Are The Types Of Microprocessor In Marathi
Complex Instruction Set Microprocessors
CISM सिस्टमला Support देण्यासाठी ऑर्डर तसेच डाउनलोड करणे, अपलोड करणे इत्यादी इतर low-level क्रियाकलापांची काळजी घेऊ शकते. हे फक्त एका आदेशाने complex mathematical calculations देखील करू शकते.
Reduced Instruction Set Microprocessor
RISC चे उद्दिष्ट उच्च गतीने आणि उच्च customization ने लहान विशेष आदेशांची अंमलबजावणी करण्याचे आहे. साध्या आज्ञा आणि एकसमान लांबीमुळे सूचना संच लहान आहे. ते रजिस्टर जोडून मेमरी संदर्भ कमी करतात.
Explicitly Parallel Instruction Computing
EPIC हे RISM आणि CISM चा Hybrid आहे, दोन्ही प्रोसेसरची उत्कृष्ट वैशिष्ट्ये आहे. ते कोणत्याही निश्चित रुंदीशिवाय समांतर सूचनांचे पालन करतात. ते अनुक्रमिक शब्दार्थ वापरून हार्डवेअर शी संवाद साधण्यासाठी compiler सक्षम करतात.
Superscalar Microprocessors
Superscalar Microprocessors multi-tasking ला सपोर्ट करतो. ते ALUs किंवा multipliers मध्ये उपस्थित असतात कारण ते एकाधिक कमांड वाहून नेण्यास सक्षम असतात. प्रोसेसरच्या आत सूचना प्रसारित करण्यासाठी ते वेगवेगळ्या ऑपरेशनल युनिट्सचा वापर करतात.
Application Specific Integrated Circuit
Automotive emission control वापरण्यासाठी किंवा वैयक्तिक डिजिटल सहाय्यक म्हणून ASICs सामान्य आहेत. त्यांचे आर्किटेक्चर अगदी योग्यरित्या specified केले आहे परंतु ऑफ-द-शेल्फ गियरसह तयार केले आहे.
Digital Signal Multiprocessors
DSPs व्हिडिओ फायली encoding आणि Decode करण्यासाठी किंवा Analog ला डिजिटल आणि त्याउलट transferred करण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत. ते mathematical calculations साठी उत्कृष्ट आहेत. रडार, होम थिएटर, सोनार इत्यादी टास्क Execution साठी या chips वापरतात. इंटेल, मोटोरोला, डीईसी इत्यादी कंपन्यांनी असे अनेक मायक्रोप्रोसेसर बनवले आहेत.
SIMD Processors
Single Instruction Multiple डेटा हे व्हेक्टरमधील calculation साठी घटकांचा वापर करून respectively न करता समांतर असतात. त्यांच्याकडे एकापेक्षा जास्त ALU आहेत आणि त्या प्रत्येकाकडे डेटा स्टोरेजसाठी स्थानिक मेमरी आहे.
Symbolic Processors
सिम्बॉलिक प्रोसेसर प्रामुख्याने तज्ञ प्रणाली, मशीन/कृत्रिम बुद्धिमत्ता आणि नमुना ओळखण्यासाठी असतात. त्यांना कार्य करण्यासाठी Floting-point ऑपरेशन्सची आवश्यकता नाही.
Bit-Slice Processors
Bit-Slice Processors मध्ये users च्या इच्छेनुसार विशिष्ट word length आणि बिल्डिंग ब्लॉक्स असतात. त्यांच्याकडे 4-bit ALU, जनरेटर आणि मायक्रो प्रोग्राम sequencer आहे.
Transputers
Transputers मायक्रोप्रोसेसर चिप रॅम आणि सीरियल लिंक इत्यादी अंतर्गत घटक व्यवस्थापित करण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत. Communication link हा घटकांपैकी एक आहे जो सर्व ट्रान्सपुटरला जोडतो.
Graphics Processors
Intel द्वारे high डेफिनेशन गेम्स आणि चित्रपटांसाठी डिझाइन केलेला मायक्रोप्रोसेसर आहे.
मायक्रोप्रोसेसर चे फायदे काय आहेत | What Are The Advantages Of Microprocessor In Marathi
- उच्च गती प्रक्रिया आणते
- सिस्टममध्ये बुद्धिमत्ता आणते
- स्वभावाने flexible आहे
- Compact आकार आहे
- देखरेख करणे सोपे आहे
मायक्रोप्रोसेसर चे नुकसान काय आहेत | What Are The Disadvantages Of Microprocessor In Marathi
- सतत वापरामुळे जास्त गरम होते.
- डेटा चा आकार कामगिरी वर निर्धारित असतो
- मायक्रोकंट्रोलर पेक्षा मोठा आहे
- फ्लोटिंग-पॉइंट ऑपरेशन्सना Support देत नाही
FAQs:
Microprocessor कसे तयार केले जातात?
मायक्रोप्रोसेसर, ज्यांना संगणक चिप्स देखील म्हणतात, लिथोग्राफी नावाची प्रक्रिया वापरून तयार केले जातात.
Microprocessor चा शोध कधी लागला?
इंटेलने 1971 मध्ये पहिला व्यावसायिक मायक्रोप्रोसेसर, 4-bit intel-4004 सादर केला.
भारतातील पहिला Microprocessor कोणता आहे?
IIT (इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी) चेन्नईच्या विद्यार्थ्यांनी डिझाइन केलेला आणि विकसित केलेला शक्ती हा भारतातील पहिला मायक्रोप्रोसेसर आहे.
निष्कर्ष
मित्रांनो, आशा आहे की तुम्हाला आमचा हा article आवडला असेल. Microprocessor म्हणजे काय आणि Microprocessor चे कार्य काय आहे तसेच Microprocessor चे प्रकार काय आहेत. याची माहिती समजली असेल. आपल्याला या लेखात याबद्दल संपूर्ण माहिती मिळाली असेल. हा लेख आपल्या त्या मित्राला शेयर करा जो कंपनी चलवातो किंव्हा सुरू करणार आहे.
जर तुम्हाला Microprocessor म्हणजे काय आणि Microprocessor चे कार्य काय आहे तसेच Microprocessor चे प्रकार काय आहेत. या लेखाबद्दल काही शंका असतील किंवा तुम्हाला त्यात काही सुधारणा व्हाव्यात असे वाटत असेल तर त्यासाठी तुम्ही खाली दिलेल्या कमेंटमध्ये सांगू शकता. तुम्हाला हा लेख कसा वाटला, कमेंटमध्ये नक्की सांगा. तुमचे विचार आम्हाला काहीतरी नवीन शिकण्यास आणि काही चुका सुधारण्यास मदत करतात.