Mouse म्हणजे काय आणि त्याचे किती प्रकार आहेत | हे कसे काम करते | What Is Mouse In Marathi 2023

Mouse म्हणजे काय? तर मित्रांनो, माउस हा एक छोटासा यंत्र आहे ज्याला संगणक users डिस्प्ले स्क्रीनवरील स्थान दर्शवण्यासाठी डेस्कच्या पृष्ठभागावर दाबतात आणि त्या स्थानावरून point out करण्यासाठी एक किंवा अधिक क्रिया निवडतात. जेव्हा Apple कॉम्प्युटरने Apple मॅकिंटॉशचा मानक भाग बनवला तेव्हा माउस प्रथम मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाणारे संगणक उपकरण बनले. या लेखात आपल्याला Mouse म्हणजे काय ह्याची माहिती समजेल.

आज, माउस कोणत्याही PC च्या ग्राफिकल यूजर इंटरफेसचा (GUI) अविभाज्य भाग आहे. खेळण्यातील उंदरासारखा आकार आणि रंग यामुळे Mouse ला हे नाव पडले. Mouse ना साधारणपणे दोन बटणे असतात, एक स्क्रोल व्हील आणि लेसर सेन्सर. त्यामुळे Mouse म्हणजे काय हे जाणून घेणे खूप सोपे आहे. हे स्क्रीनवर cursor हलविण्यासाठी, ऑब्जेक्ट्स निवडण्यासाठी आणि बटणावर क्लिक करण्यासाठी वापरले जातात.

Mouse म्हणजे काय | What Is Mouse In Marathi

माऊस हे हाताने वापरले जाणारे छोटे हार्डवेअर इनपुट उपकरण आहे. हे संगणकाच्या स्क्रीनवर cursor ची हालचाल नियंत्रित करते आणि users ना संगणकावरील फोल्डर, मजकूर, फाइल्स आणि चिन्हे हलवण्याची आणि निवडण्याची परवानगी देते. ही एक वस्तू आहे, जी वापरण्यासाठी सपाट पृष्ठभागावर ठेवावी लागते. जेव्हा user माउस हलवतो तेव्हा डिस्प्ले स्क्रीनवरील cursor त्या दिशेने फिरतो. माऊस हे नाव त्याच्या आकारावरून घेतले गेले आहे कारण ते एक लहान, दोरबंद आणि लंबवर्तुळाकार आकाराचे उपकरण आहे जे माऊससारखे दिसते. Mouse म्हणजे काय आणि Mouse चे किती प्रकार आहेत, हेही या लेखात समजून घेतले जाईल.

Mouse ची जोडणारी वायर ही उंदराची शेपटी असल्याची कल्पना केली जाऊ शकते. याव्यतिरिक्त, काही Mouse मध्ये अतिरिक्त बटणे सारखी वैशिष्ट्ये एकत्रित केली आहेत जी एकाधिक कमांडसह नियुक्त आणि प्रोग्राम केली जाऊ शकतात. माऊसचा शोध हा संगणक क्षेत्रातील सर्वात महत्त्वाच्या यशांपैकी एक मानला जातो कारण त्याने कीबोर्डचा वापर कमी करण्यास मदत केली.

Mouse चा शोध कोणी लावला | Who Invented The Mouse

1963 मध्ये, डग्लस एंजेलबार्टने झेरॉक्स PARC मध्ये काम करत असताना माउसचा शोध लावला. परंतु, अल्टोच्या यशाच्या कमतरतेमुळे, Apple संगणकांनी प्रथम माऊसचा व्यापक वापर केला. जुनी माउस उपकरणे कॉर्ड किंवा केबलद्वारे संगणकाशी जोडलेली होती, जिथे आधुनिक माउस उपकरणे ऑप्टिकल technology वापरतात आणि दिसलेला किंवा न दिसणारा प्रकाश बीम cursor च्या हालचाली नियंत्रित करतो. अनेक मॉडेल्स ब्लूटूथ आणि रेडिओ frequency सह विविध wireless तंत्रज्ञानाद्वारे wireless कनेक्टिव्हिटी वैशिष्ट्ये ऑफर करतात.

Mouse चे किती प्रकार आहेत | How Many Types Of Mouse In Marathi

Mouse चे किती प्रकार आहेत? याचे उत्तर खाली दिले आहे. संगणकासह विविध प्रकारचे Mouse वापरले जातात. आधुनिक काळात, ऑप्टिकल माउस हा डेस्कटॉप संगणकांसाठी सर्वात सामान्य प्रकारचा माउस आहे जो USB पोर्टशी जोडतो, ज्याला USB माउस म्हणतात आणि टचपॅड हा लॅपटॉप संगणकांसाठी वापरला जाणारा माऊसचा सर्वात लोकप्रिय प्रकार आहे.

Optical Mouse

हे एक अ‍ॅडव्हान्स कॉम्प्युटर पॉइंटिंग डिव्हाइस आहे, जे पहिल्यांदा मायक्रोसॉफ्टने 19 एप्रिल 1999 रोजी सादर केले होते. हे लेसर किंवा लाइट एमिटिंग डायोड (LED) वापरून आंदोलनाचा मागोवा घेते. हे कार्यरत पृष्ठभागाच्या प्रति सेकंद एक हजार किंवा अधिक प्रतिमांचे सूक्ष्म snapshot घेते. तुम्ही माउस हलवताच प्रतिमा बदलतात. फिरणाऱ्या गोलाच्या गतीचा अर्थ लावण्याऐवजी, ते परावर्तित प्रकाशातील बदल संवेदना करून गती शोधते. त्यात हलणारे भाग नसल्यामुळे ते साफ करण्याची गरज नाही.

Joystick

हे एक इनपुट device आहे जे सर्व दिशेने फिरते आणि मशीन नियंत्रित करते किंवा संगणक प्रोग्राममध्ये sign In करते. हे बरेचसे माऊससारखे आहे, त्याशिवाय तुम्ही माउस हलवण्यास विराम दिल्यास, cursor देखील विराम देईल. परंतु जॉयस्टिकसह, पॉइंटर थांबत नाही आणि जॉयस्टिकने दर्शविलेल्या दिशेने पुढे जात राहतो. पॉइंटर थांबवण्यासाठी तुम्ही जॉयस्टिकला त्याच्या सरळ स्थितीत परत केले पाहिजे. जॉयस्टिकला दोन बटणे असतात, ज्याला ट्रिगर म्हणतात.

Mechanical mouse

हा एक प्रकारचा संगणक माउस आहे, ज्याला बॉल माऊस असेही म्हणतात. त्याच्या तळाशी एक रबर किंवा धातूचा बॉल आहे. यात सेन्सर्स आहेत, जेव्हा वापरकर्ता माउस कोणत्याही दिशेने हलवतो तेव्हा माउसमधील सेन्सर्स हालचाली ओळखतात आणि माउस पॉइंटर स्क्रीनवर त्याच दिशेने हलवतात. यांत्रिक माऊसची जागा ऑप्टिकल माऊसने घेतली आहे. 1980 च्या दशकात, ते संगणक परस्पर संवादासाठी एक सार्वत्रिक साधन बनले. शिवाय, Mechanical माऊस आकार आणि कार्यामध्ये समान असतो, परंतु बॉलऐवजी, तो ऑप्टिकल सेन्सरवर अवलंबून असतो ज्यामुळे तो अधिक reliable बनतो.

Cordless (wireless) Mouse

हे एक इनपुट device आहे जे कोणत्याही वायरशिवाय संगणकाशी जोडते. माउसला संगणकाशी जोडण्यासाठी wire आहेत. कालांतराने, 2000 च्या दशकाच्या सुरुवातीस wireless technology लोकप्रिय झाले आणि wireless mouse नी ब्लूटूथ, इन्फ्रारेड रेडिओ लहरी आणि रेडिओ frequency technology चा समावेश करण्यास सुरुवात केली. wireless माउसला संगणकाशी जोडण्यासाठी, यूएसबी रिसीव्हर वापरला जातो, जो संगणकात प्लग केला जातो आणि wireless माऊसकडून signal स्वीकारतो.

Footmouse

हा एक प्रकारचा संगणक माउस आहे जो users ना त्यांच्या पायाने माउस पॉइंटर किंवा cursor नियंत्रित करण्याची क्षमता प्रदान करतो. हा माउस विकसित करण्यामागचे कारण म्हणजे माऊस वापरताना users ना त्यांच्या कीबोर्डवर हात ठेवता येणे शक्य आहे. याचा अर्थ असा आहे की User फूटमाउसने हात न लावता एकाच वेळी कीबोर्ड आणि माउस दोन्ही वापरू शकतो. हंटर डिजिटल हे फूटमाऊस विकसित करणाऱ्या कंपनीचे उदाहरण आहे. तसेच, अपंग किंवा मान किंवा पाठीच्या समस्या असलेल्या users साठी ते अधिक फायदेशीर आहे.

Touchpad

ही एक flat नियंत्रण surface आहे, ज्याला ग्लाइड पॉइंट, ग्लाइड पॅड, ट्रॅकपॅड किंवा pressure-sensitive टॅबलेट असेही म्हणतात. हे बोटांनी cursor हलविण्यासाठी वापरले जाते. हे प्रामुख्याने लॅपटॉपवर आढळते आणि external माउसच्या जागी वापरले जाते. हे आपल्या बोटाने ऑपरेट करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. तुमची बोटे टचपॅडच्या flat पृष्ठभागा वर ड्रॅग करून, तुम्ही माउस cursor ला स्क्रीनवर इच्छित दिशेने हलवू शकता. यात टच पृष्ठभागाच्या तळाशी दोन बटणे देखील समाविष्ट आहेत, बहुतेक संगणक Mouse प्रमाणे, जे अनुक्रमे डावीकडे आणि उजवे-क्लिक बटणांशी संबंधित आहेत.

Trackball

हे एक हार्डवेअर इनपुट device आहे जे माऊससारखेच कार्य करते, परंतु त्यात top ला एक movable ball समाविष्ट आहे जो users ना cursor कोणत्याही दिशेने हलविण्यास अनुमती देतो. हे एका उलट्या माऊससारखे डिझाइन केलेले आहे, ज्याला नेहमीच्या माऊसपेक्षा कमी हात आणि मनगटाची हालचाल आवश्यक असते. कारण, संपूर्ण माउस हलवण्याऐवजी, Motion Input जनरेट करण्यासाठी तुम्हाला फक्त हलवता येण्याजोगा बॉल तुमच्या हाताने फिरवावा लागेल.

ट्रॅकबॉल प्रामुख्याने संगणकासह वापरले जात असताना, आपण ते इतर इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये देखील शोधू शकता, जसे की सेल्फ-सर्व्ह किओस्क, मिक्सिंग बोर्ड आणि आर्केड गेम. या उपकरणांमध्ये ट्रॅकबॉल असतात, जे संगणक इनपुट उपकरणांसह वापरल्या जाणार्‍या उपकरणांपेक्षा मोठे असतात.

TrackPoint

हे cursor नियंत्रण machine आहे, ज्याला स्टाइल पॉइंटर, पॉइंटिंग स्टिक किंवा nub असेही म्हणतात. 1992 मध्ये, IBM ने पोर्टेबल संगणकासह वापरलेला पहिला ट्रॅकपॉईंट माउस सादर केला. काहीवेळा, याला इरेजर पॉइंटर देखील म्हणतात, कारण ते पेन्सिलच्या इरेजर हेडसारखे असते. हे कीबोर्डच्या मध्यभागी “G,” “H” आणि “B” key दरम्यान स्थित आहे. हे तंत्रज्ञान users त्यांचे हात कीबोर्डवर ठेवण्यास अनुमती देते आणि ते त्यांच्या हातांना अडथळा न आणता माउस देखील नियंत्रित करू शकतात. User ला cursor हलवायचा असेल त्या दिशेने तो ढकलून चालवला जातो.

J-Mouse

हा आणखी एक प्रकारचा माउस आहे जो जुन्या पोर्टेबल संगणक उपकरणांसह वापरला जात असे. संगणकाच्या माऊसप्रमाणे, ते फंक्शन्स ऑपरेट करण्यासाठी कीबोर्डवरील “J” key वापरते. अशा प्रकारे, ते J-Mouse म्हणून ओळखले जाते. यात स्पेसबारच्या खाली दोन डावी-आणि उजवी-क्लिक बटणे आहेत, इतर काही Mouse प्रमाणे. तो आता वापरला जात नाही कारण हा माऊस वापरणे कठीण होते आणि काही चांगले technology देखील सादर केले गेले आहे.

IntelliMouse

हे प्रथम 22 जुलै 1996 रोजी मायक्रोसॉफ्टने विकसित केले होते. हा एक ऑप्टिकल माऊस brand आहे, ज्याला स्क्रोल माउस किंवा व्हील माऊस असेही म्हणतात, ज्यामध्ये डाव्या आणि उजव्या बटणांमधील wheel समाविष्ट आहे. हे wheel वेब page वर आणि खाली स्क्रोल करण्यासाठी वापरले जाते. IntelliMouse ची रचना 1993 च्या Microsoft Mouse 2.0 वर आधारित होती.

Laser Mouse

एक प्रकारचा ऑप्टिकल माउस, लेसर माउस आहे. माऊसची हालचाल शोधण्यासाठी लेसर लाइट वापरतो. सर्व ऑप्टिकल Mouse प्रमाणे, त्याच्या आत कोणतेही हलणारे भाग नाहीत. हे ऑप्टिकल माउस डिझाइनपेक्षा 20 पट अधिक संवेदनशीलता आणि अचूकता प्रदान करते आणि अधिक योग्य आहे. ही Enhanced अचूकता आणि संवेदनशीलता ग्राफिकल किंवा Engineering डिझाइन application आणि गेमिंग applications साठी उपयुक्त ठरू शकते.

Computer Mouse चे parts कोणते आहेत | What Are The Parts Of Computer Mouse In Marathi

  • Buttons: आजकाल जवळजवळ प्रत्येक माऊसमध्ये डावी आणि उजवीकडे दोन बटणे असतात. ही बटणे वस्तू आणि मजकूर हाताळण्यासाठी देखील वापरली जातात. जुन्या काळी संगणकाच्या Mouse ना एकच बटण असायचं. सुरुवातीच्या apple संगणक mouse मध्ये फक्त एक बटण समाविष्ट होते. जेव्हा user माउसवरील बटणावर क्लिक करतो तेव्हा तो स्क्रीनवर क्रिया करण्यासाठी संगणकाशी संवाद साधतो.
  • माउसची ही दोन बटणे (डावी आणि उजवीकडे) users नी डाव्या आणि उजव्या बटणावर क्लिक केल्यावर users ना संगणकावर वेगवेगळे संदेश इनपुट करण्याची परवानगी देतात. संगणक application आपल्या माउस ड्रायव्हरच्या कॉन्फिगरेशनवर अवलंबून डावे किंवा उजवे क्लिक समजते.
  • Ball, laser, or LED: माऊस, जर तो mechanical माउस असेल तर तो बॉल आणि रोलर्स वापरतो आणि ऑप्टिकल माउस लेसर किंवा LED वापरतो. हे भाग माउसला x-axis आणि y-axis दिशानिर्देशांवरील हालचाली ट्रॅक करण्यास आणि माउस cursor ला स्क्रीनवर हलविण्यास अनुमती देतात.
  • Circuit board: माऊसच्या आत एक सर्किट बोर्ड असतो, ज्याचा उपयोग सर्व माउस signal माहिती, क्लिक आणि इतर माहिती प्रसारित करण्यासाठी केला जातो. या बोर्डमध्ये सर्व इलेक्ट्रॉनिक घटक जसे की डायोड, रजिस्टर, कॅपेसिटर आणि बरेच काही समाविष्ट आहे. जेव्हा user माउस बटणावर क्लिक करून, स्क्रोल करून कोणतीही सूचना देतो तेव्हा तो इलेक्ट्रॉनिक signal च्या स्वरूपात इनपुट स्वीकारतो.
  • Mouse wheel: आजकाल, संगणकाच्या माउसमध्ये एक wheel देखील समाविष्ट आहे ज्याचा वापर document page वर आणि खाली दिशेने स्क्रोल करण्यासाठी केला जातो.
  • Cable/Wireless Receiver: कॉर्डेड माऊसमध्ये प्लग असलेली केबल असते जी संगणकाला जोडते. माऊस wireless असल्यास, त्याला wireless signal प्राप्त करण्यासाठी USB रिसीव्हर आवश्यक आहे, जसे की (ब्लूटूथ, इन्फ्रारेड, रेडिओ signal).
  • Microprocessor: हा एक प्रोसेसर आहे जो माउसच्या सर्किट बोर्डवर स्थापित केला जातो. माऊसचे सर्व घटक मायक्रोप्रोसेसर शिवाय काम करू शकत नाहीत, कारण हा माउसचा मेंदू आहे.
  • Other parts: लॅपटॉपवर माउसचे काही घटक आवश्यक नाहीत. लॅपटॉपमध्ये टचपॅडचा समावेश आहे जो क्रियांचा मागोवा घेण्यासाठी बॉल, एलईडी किंवा laser वापरत नाही. इतर घटकांमध्‍ये माऊसच्‍या अंगठ्याच्‍या बाजूला असलेल्‍या अतिरिक्त बटणे, nub (लॅपटॉप माऊससह वापरलेले), आणि ट्रॅकबॉल माऊससाठी बॉल यांचा समावेश होतो.

Mouse चे उपयोग काय आहेत | What Are The Uses Of A Mouse In Marathi

माऊस संगणकावर विविध कामे करण्यास सक्षम आहे, Mouse चे उपयोग काय आहेत, तर माउसचे उपयोग खाली दिले आहेत. जे खालील प्रमाणे आहेत.

  1. Move the mouse pointer: माऊसचे मुख्य कार्य म्हणजे माउस cursor ला स्क्रीनवर इच्छित दिशेने हलवणे.
  2. Select: माउस user ना मजकूर, फाइल किंवा फोल्डर आणि एकाच वेळी अनेक फाइल्स निवडण्याचा पर्याय प्रदान करतो. तुम्हाला एखाद्याला मल्टीफाइल पाठवायची असल्यास, तुम्ही एकाच वेळी अनेक फाइल्स निवडून पाठवू शकता.
  3. Open or execute a program: तुम्ही माऊसने फोल्डर, icon किंवा इतर ऑब्जेक्ट open करू शकता. तुम्हाला cursor फाईल, फोल्डर किंवा आयकॉनवर हलवावा लागेल, त्यानंतर तुम्ही open करू शकता किंवा कार्यान्वित करू इच्छित असलेल्या ऑब्जेक्टवर डबल क्लिक करा.
  4. Drag-and-drop: जेव्हा तुम्ही एखादी गोष्ट निवडता, तेव्हा ती ड्रॅग-अँड-ड्रॉप वापरून एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी हलवली जाऊ शकते. या पद्धतीमध्ये, सर्वप्रथम, तुम्हाला जी फाइल किंवा ऑब्जेक्ट transferred करायचे आहे ती highlight करावी लागेल. त्यानंतर, माऊस बटण दाबून धरून ही फाईल हलवा आणि इच्छित ठिकाणी टाका.
  5. Hovering: जेव्हा तुम्ही एखाद्या वस्तूवर माउस पॉइंटर हलवता तेव्हा होव्हर होतो.
  6. Scroll Up & Down:  तुम्ही एखादे मोठे वेब पेज पाहत असल्यास किंवा मोठ्या दस्तऐdocument वजा वर काम करत असल्यास, तुम्हाला पेज वर किंवा खाली स्क्रोल करावे लागेल. माउसचे स्क्रोल बटण तुमचे document page वर आणि खाली हलविण्यात मदत करते, अन्यथा, तुम्ही स्क्रोल बारवर क्लिक आणि ड्रॅग देखील करू शकता.
  7. Perform other functions: बहुतेक डेस्कटॉप mice मध्ये बटणे असतात जी आवश्यकतेनुसार कोणतेही कार्य करण्यासाठी प्रोग्राम केली जाऊ शकतात. अंगठ्याच्या बाजूला, बर्‍याच mouse ना दोन बाजूची बटणे असतात जी वेब पृष्ठांवर परत येण्यासाठी प्रोग्राम केली जाऊ शकतात.
  8. Playing Game: माउस users ना चेस गेम्ससारखे विविध गेम खेळण्याचा पर्याय प्रदान करतो, ज्यामध्ये विशिष्ट ऑब्जेक्ट निवडण्यासाठी माउसचा वापर केला जातो.
  9. Combination Activities: नवीन विंडोमध्ये हायपरलिंकसाठी Ctrl + माउस क्लिक यासारख्या अनेक Combination activities मध्ये माउसचा वापर केला जाऊ शकतो.

FAQs:

Mouse चे पूर्ण नाव काय आहे?

माऊसला पूर्ण नाव नाही कारण माऊस हे short नाव नाही. त्याऐवजी माउस हे संगणक system मध्ये वापरले जाणारे हार्डवेअर device आहे.

Keyboard आणि Mouse म्हणजे काय?

कीबोर्ड आणि माउस ही संगणकाची प्रमुख इनपुट devices आहेत. कीबोर्ड आणि माउस user ला संगणकाशी संवाद साधण्यास मदत करतात.

Mouse चे पहिले नाव काय होते?

1960 च्या दशकात डग्लस कार्ल एंगेलबार्ट यांनी माऊसचा शोध लावला होता. आविष्काराच्या वेळी या छोट्या उपकरणाला पॉइंटर डिव्हाइस असे नाव देण्यात आले.

निष्कर्ष

मित्रांनो, आशा आहे की तुम्हाला आमचा हा article आवडला असेल. Mouse म्हणजे काय आणि Computer Mouse चे parts कोणते आहेत. याची माहिती समजली असेल. आपल्याला या लेखात याबद्दल संपूर्ण माहिती मिळाली असेल. हा लेख आपल्या त्या मित्राला शेयर करा जो कंपनी चलवातो किंव्हा सुरू करणार आहे।

जर तुम्हाला Mouse म्हणजे काय आणि Computer Mouse चे parts कोणते आहेत. या लेखाबद्दल काही शंका असतील किंवा तुम्हाला त्यात काही सुधारणा व्हाव्यात असे वाटत असेल तर त्यासाठी तुम्ही खाली दिलेल्या कमेंटमध्ये सांगू शकता. तुम्हाला हा लेख कसा वाटला, कमेंटमध्ये नक्की सांगा. तुमचे विचार आम्हाला काहीतरी नवीन शिकण्यास आणि काही चुका सुधारण्यास मदत करतात.

अजुन लेख वाचा

Leave a Comment